Zabiegi antyrefluksowe/ GERD

 

CHIRURGIA ANTYREFLUKSOWA

Co to jest refluks żołądkowo-przełykowy i jakie są jego przyczyny?

Choroba refluksowa żołądkowo-przełykowa (ang. GERD – gastro-esophageus reflux disease) to jedna z najczęstszych chorób górnego odcinka przewodu pokarmowego, dotyczy nawet 20% społeczeństwa.

Podczas jedzenia pokarm przechodzi z jamy ustnej do żołądka przez przełyk. W dolnej części przełyku znajduję się mięsień w okrężny zwany dolnym zwieraczem przełyku (ang. LES – lower esophageal sphincter). LES działa jak zastawka. W normalnych warunkach LES zamyka się niezwłocznie po połknięciu pokarmu co zabezpiecza przełyk przed zarzucaniem treści żołądkowej, która ma silnie kwaśny charakter. GERD występuje w sytuacji kiedy LES nie działa odpowiednio i pozwala na cofanie się treści pokarmowej z żołądka do dolnej części przełyku. Powoduje to podrażnienie śluzówki przełyku, zapalenie, które może w konsekwencji doprowadzić do stanu przedrakowego tzw. Przełyku Barreta, a nawet raka przełyku.

Ponadto GERD często wywołany jest przez zwiększenie ciśnienia wewnątrzbrzusznego, którego przyczyną jest otyłość (patrz: chirurgiczne leczenie otyłości).

Objawy GERD

Najczęstszym objawem refluksu jest zgaga, aczkolwiek jej nieobecność nie wyklucza występowania choroby. Pacjenci skarżą się na pieczenie i bóle w okolicy zamostkowej, które często interpretowane są jako objawy chorób sercowo-naczyniowych. Pacjenci zgłaszają także ulewanie się treści pokarmowej.

Ponadto wiele chorych kierowanych jest do naszej Kliniki przez laryngologów i pulmonologów. GERD może nasilać lub nawet powodować objawy astmy, nawracające infekcję górnych dróg oddechowych, zapalenie krtani czy zatok.

Diagnostyka GERD

Jeśli u Państwa występują powyższe objawy, a wszystkie inne przyczyny ich występowania zostały wykluczone, należy zgłosić się do przyklinicznej Poradni Chirurgicznej celem konsultacji. Aby przyspieszyć proces diagnostyczny należy przez pierwszą wizytą wykonać gastroskopię.  

Podczas konsultacji chirurg przeprowadza z Państwem dokładny wywiad i w przypadku podejrzenia GERD kieruje na 24-godzinny pobyt w Klinice celem pogłębienia diagnostyki. Badania, które wykonywane są podczas hospitalizacji to:

- rtg górnego odcinka przewodu pokarmowego z kontrastem – badanie pozwala na ocenę anatomii górnego odcinka przewodu pokarmowego. Pacjent wypija przez badaniem szklankę kontrastu, następnie wykonywane są dynamiczne zdjęcia rtg.

- pHmetria impedancyjna przewodu pokarmowego – badanie oceniające korelację występowania objawów z refluksem żołądkowo-przełykowym. Badanie polega na umieszczeniu cienkiej, ok 2mm sondy przez nos do przełyku, 5 cm nad połączeniem przełykowo-żołądkowym. Umieszczona w ten sposób sonda przez 24h mierzy poziom pH w przełyku. Pacjent w międzyczasie raportuje czynności, które wykonuje oraz występowanie objawów. Jest to badanie nieinwazyjne, niebolesne, pacjenci z reguły nie odczuwają założonego sprzętu.
(UWAGA! Przed badaniem nie wolno przyjmować leków hamujących pompę protonową (np. IPP, Controloc. Pantoprazol) przez minimum 4 tygodnie)

Po wykonaniu powyższych badań lekarz kwalifikuje Państwa do chirurgicznego leczenia antyrefluksowego.

Leczenie GERD

Leczenie farmakologiczne, mimo iż w większości łagodzi objawy, nie powoduje wyleczenia choroby, w dalszym ciągu przełyk drażniony jest przez zarzucany z żołądka pokarm. Leczenie chirurgiczne powoduje wytworzenie bariery antyrefluksowej, czyli skutecznie eliminuje problem zarzucania. Szacuje się, że po chirurgicznym leczeniu GERD choroba ustępuje w 80-90% przypadków.

Najczęstszą operacją antyrefluksową wykonywaną w naszej Klinice jest fundoplikacja metodą Nissena. Pierwszym etapem (1) operacji jest plastyka przepukliny rozworu przełykowego – powstałego z odnóg przepony. Następnie preparuje się dno żołądka (2) i owija się nim brzuszną część przełyku wytwarzając tzw. mankiet  (3) ograniczający zarzucanie treści pokarmowej do przełyku.

Pacjent przyjmowany jest do Kliniki w przeddzień operacji. Operację wykonuje się laparoskopowo, czyli przez małe nacięcia skóry wprowadzając narzędzia do jamy brzusznej. Zaletą chirurgii małoinwazyjnej jest mniejszy ból pooperacyjny, krótki pobyt w szpitalu i powrót do codzienności oraz dobry efekt kosmetyczny. Operacja wykonywana jest w znieczuleniu ogólnym, czyli pacjent podczas operacji ma wprowadzoną rurkę intubacyjną i śpi.

Już kilka godzin po operacji pacjent jest uruchamiany, a w godzinach wieczornych może pić wodę. Przy braku przeciwwskazań pacjent wypisywany jest do domu w pierwszej dobie po operacji.

Pacjent dostaje szczegółową rozpiskę dietetyczną dotyczącą pierwszych tygodni od operacji oraz inne niezbędne w okresie rekonwalescencji zalecenia. Powrót do pracy możliwy jest zwykle już po tygodniu, dwóch od operacji.

 

UWAGI:

Mimo iż operacja wykonywana jest małoinwazyjnie jak każda inna operacja może się powikłać. Do powikłań należą uszkodzenie przełyku, żołądka, śledziony, opłucnej, krwawienia, czasowe zaburzenia połykania czy komplikacje związane ze znieczuleniem ogólnym.

Operacja daje 80-90% skuteczności, co oznacza, że w przypadku 10-20% może wystąpić nawrót choroby lub powikłania odległe. W pierwszym miesiącu po operacji mogą wystąpić zaburzenia połykania, uczucie utrudnionego przechodzenia posiłków przez zwężony rozwór przełyku, jednak w przypadku gdy te objawy będą uporczywe, występować będą częste wymioty i nudności, należy niezwłocznie skontaktować się ze swoim operatorem. W niektórych przypadkach takie objawy mogą być wskazaniem do odwrócenia operacji i przywrócenia poprzedniej anatomii przełyku i żołądka.